Nawozy zielone to ogólna nazwa roślin, które uprawiane są w celu dostarczenia substancji organicznej i wzbogaceniu gleby w składniki mineralne. Oprócz tego, w zależności od gatunku, posiadają inne zalety.
Zalety stosowania nawozów to m.in. dostarczanie składników mineralnych, ochrona przed wysuszaniem się gleby, hamowanie kiełkowania i rozwoju chwastów, tworzenie się próchnicy w glebie, spulchnianie gleby (głęboki system korzeniowy niektórych gatunków), ochrona/walka przed chorobami i szkodnikami (kiła kapusty, larwy, nicienie) oraz poprawa struktury gruzełkowatej gleby.
Przy wyborze konkretnego gatunku rośliny na nawóz zielony przy poplonie, należy kierować się terminem jego siewu, rodzajem gleby i celem jego przeznaczenia. Należy wykluczyć bobik, łubin lub ich mieszanki, gdyż te rośliny wymagają dużej ilości wody i dłuższego okresu wegetacji.
Wśród nawozów zielonych są takie, które dzięki produkcji dużej masy zielonej, wzbogacają lekkie gleby w składniki mineralne poprzez pobieranie ich z głębszych warstw. Będą to gatunki szybko rosnące, zwykle o silnym systemie korzeniowym, np.:
• Wyka - wzbogaca glebę w azot, wysiew od maja do września na wszystkie rodzaje gleb.
• Seradela - polecana jest na wysiewkę, na gleby lekkie, stanowi dobry przedplon dla zbóż, poprawia fitosanitarny stan gleby.
• Facelia- wytwarza dużo masy zielonej, wysiewamy ją od marca do sierpnia. Szybko pokrywa glebę zwartym kobiercem. Hamuje rozwój chwastów.
• Rzepik - jako poplon można wysiewać go w dowolnym terminie. Produkuje dużo masy zielonej.
Nawozy zielone poprawiają również fitosanitarny stan gleby, hamując rozwój larw, nicieni lub patogenów. Należy pamiętać, aby nie uprawiać roślin z tej samej rodziny. Wyjątkiem jest biofimigacja, czyli metoda zwalczania kiły kapusty przy pomocy roślin krzyżowych (np. czarna rzepa, gorczyca, rzepak ozimy).
Do nawozów zielonych posiadających działanie fitosanitarne zaliczamy:
• Gorczyca biała, rzepik, rzodkiew oleista - hamują rozwój nicieni, drutowców i kiełkowanie chwastów.
• Gryka - hamuje rozwój pędraków i kiełkowanie nasion chwastów.
• Nostrzyk - odporny na suszę, odstrasza gryzonie w uprawach polowych. Dodatkowo jest rośliną miododajną.
Należy również wspomnieć o mniej znanych w praktyce, ale ważnych z rolniczego punktu widzenia roślinach poplonowych, przydatnych do wysiewu do końca pierwszej dekady sierpnia, takich jak: kapusta pastewna (5-6 kg/ha), rzodkiew oleista (18 kg/ha), rzepak ozimy (12-15 kg/ha) i perkoz (12 kg/ha).